Są na tym świecie ludzie, którzy nie znają czasów „sprzed ekranu dotykowego”. Lata bez komputerów, tabletów, komórek i innych cudów techniki wydają im się prehistorią. Zaskakujące jest, że ekran dotykowy to stosunkowo świeży wynalazek. Kto na niego wpadł, czy dostał nagrodę Nobla za swój geniusz i jak to się stało, że dziś nie wyobrażamy sobie bez niego życia? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te pytania – zapraszamy do lektury!
Ekran dotykowy dziś
Bez dotykowych telefonów i innych technologii nie potrafimy żyć. Lubimy je, ale też obawiamy się o ich trwałość.
Podejrzewamy, że większość ludzi myśląc o ekranie dotykowym przed oczami ma swojego spadającego smartfona… (ot, taki koszmar!) Na pewno dobrze znacie to uczucie, gdy rozważacie w myślach „pęknie czy nie pęknie?” – ekrany dotykowe są świetne, ale są też podatne na uszkodzenia. Pamiętajcie, że nie warto szczególnie się zamartwiać. Niezależnie od sytuacji zachowajcie spokój: od napraw ekranów dotykowych macie nas, więc wszystko będzie dobrze!
Komu dziękować za ekran dotykowy?
Pierwsze ekrany dotykowe nie były dedykowane smartfonom, a ich zastosowanie miało miejsce głównie w projektach naukowych.
Za twórcę ekranu dotykowego uważa się Sama Hursta. W 1971 roku opracował wynalazek, który nazwał „Sensorem dotykowym” („Touch Sensor”) – w odróżnieniu od ekranów znanych dziś, sensor dotykowy Hursta nie był przeźroczysty. Nie, nie został odznaczony nagrodą Nobla!
Rozwój technologii dotykowej
Wspomniany wyżej naukowiec założył firmę Elographics, w której doskonalił technologię i 3 lata później (1974r.) stworzył ekran przeźroczysty.
Ten wynalazek można nazwać „prarodzicem” dzisiejszych ekranów. To właśnie ta firma wynalazła i opatentowała technologię, której używa się do dziś w produkcji ekranów dotykowych: five-wire resistive.
Ekran oporowy (rezystancyjny)
Czy Sam Hurst był zdziwiony widząc jak jego wynalazek zmienia świat? Tego nie wiemy. Jednak z pewnością zgodzicie się z tezą, że naukowcy dokonali w Elographics przełomowego odkrycia. Opatentowane przez nich ekrany oporowe są używane do dziś (choć tracą na popularności) . Zasadaich działania jest dość prosta. Ekran składa się z górnej i dolnej warstwy, na których znajdują się elektrody. Warstwy nie stykają się ze sobą, ale podczas nacisku łączą się. Wówczas zmienia się opór elektryczny, a technologia wie co wyświetlić.
Zalety ekranów oporowych
Zalety ekranów oporowych wymienimy jednym tchem: reagują na dotyk w mgnieniu oka, współpracują z każdym materiałem, więc np. zimą nie trzeba ściągać rękawiczek, no i są tanie w produkcji. Stopniowo jednak są wypierane przez bardziej nowoczesne rozwiązania.
Rodzaje konstrukcji ekranów dotykowych
Ekrany dotykowe są stale ulepszane, modyfikowane i rozwijane. Wszystko po to, by jeszcze lepiej spełniały swoje funkcje i zachwycały użytkowników. Obecnie w konstrukcji ekranów dotykowych stosuje się cztery techniki:
- Przerwanie (dotknięciem) strumienia światła podczerwonego emitowanego przez diody umieszczone na krawędziach – tzw. ekrany optyczne wykorzystujące podczerwień.
- Zaburzenia (dotknięciem) fali akustycznej propagowanej na powierzchni ekranu – tzw. SAW, od ang. surface acoustic wave.
- Zmiany pojemności elektrycznej dotykanego ekranu – tzw. ekrany pojemnościowe – nie reagują na dotyk rysika, ale umożliwiają stosowanie funkcji multi-touch.
- Zmiany oporu elektrycznego między przezroczystymi elektrodami wtopionymi w ekran – tzw. ekrant oporowe / rezystancyjne.
Technologia to dziedzina, która nigdy nie śpi, stale się rozwija i ciągle oferuje użytkownikom coś nowego! Więcej o technologiach ekranów dotykowych przeczytasz w naszym tekście: Rodzaje ekranów dotykowych w smartfonach – technologie wyświetlaczy.
The winner is…
To ekrany pojemnościowe są dziś najczęściej używane w smartfonach i komputerach.
Dlaczego? Ich największym atutem jest czułość: do wykrycia dotyku wystarczy im bardzo lekkie muśnięcie. Ekran można pokryć warstwą ochronną, dzięki której będzie odporniejszy na stłuczenia i przykre wypadki (o ochronie dla wyświetlaczy pisaliśmytu). A za co nie lubimy tych ekranów? Paradoksalnie właśnie za czułość… wystarczy drobne zabrudzenie, by ekran przestał reagować na komendy.
Problem z ekranami pojemnościowymi
Dotykowe ekrany typu pojemnościowego są aktualnie najpopularniejszym rozwiązaniem. Jednak do ich produkcji używa się bardzo rzadkiego pierwiastka, którego złoża się kończą…
Mowa tu o tlenku indowo-cynowym – jego światowe zasoby znikną w ciągu kilkunastu lat. Wciąż trwają poszukiwania równie efektywnych zamienników, ale póki co są bezskuteczne. Co czyni ten pierwiastek tak wspaniałym? Ma unikalne właściwości, dzięki którym pozwala na budowę bardzo cienkiej i przezroczystej warstwy przepuszczającej światło, do tego doskonale przewodzi prąd. Twórcy technologii dotykowych go pokochali, bo idealnie odpowiedział na potrzeby ich (i klientów).
Powrót do przeszłości: pierwsze użycie ekrany dotykowego
Już rok po odkryciu Hursta użyto ekranu-sensoru dotykowego. Znalazł zastosowanie w wersji uniwersyteckim systemie komputerowym PLATO IV. Spełniał rolę urządzenia pomagającego w obsłudze tej potężnej jednostki. I można powiedzieć: dalej poszło z górki. Okazał się idealnym rozwiązaniem dla syntezatorów Fairlight — CMI oraz CMI IIx, których używały takie gwiazdy, jak: ABBA, Brian Eno, Madonna czy The Police.
Sukces ekranów dotykowych zaskoczył wszystkich
Sam wynalazca sensora dotykowego nie przewidział jak bardzo rozwinie się ta technologia. W 1985 roku po raz pierwszy użyto ekranu dotykowego w komputerze – HP-150. Dziś urządzeń, które obsługujemy przy użyciu dotyku jest tak wiele, że nie sposób je zliczyć. System stosowany jest w laptopach, palmtopach, tabletach, smartfonach i smartwatchach, ale nie tylko! Mamy przecież do dyspozycji biletomaty, punkty informacyjne na dworcach czy w centrach handlowych, tablice biurowe i wiele, wiele innych!
Wszyscy kochamy ekrany dotykowe. Są funkcjonalne, estetyczne i bardzo wygodne. Zdarza się jednak, że telefon spadnie i dotykowy ekran jest roztrzaskany … Nie rwij wówczas włosów z głowy, tylko zgłoś się do Re:Factor – pomożemy!
